پارچه ویسکوز همه چیز درباره تولید پارچه ویسکوز ویژگی‌ها و فواید آن
شنبه، ۱ شهریور ۱۴۰۴
پارچه یکی از مهم‌ترین عناصر زندگی بشر است و انتخاب نوع پارچه می‌تواند بر راحتی، سلامتی و حتی محیط‌زیست تأثیرگذار باشد. یکی از پارچه‌هایی که در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده، پارچه ویسکوز (Viscose Fabric) است. ویسکوز از دسته الیاف نیمه‌مصنوعی محسوب می‌شود که از ترکیب مواد طبیعی و فرآیندهای شیمیایی تولید می‌گردد. در این مقاله به معرفی کامل این پارچه، مراحل تولید آن و همچنین فواید و ویژگی‌های منحصر به فردش می‌پردازیم.
پارچه ویسکوز چیست؟
ویسکوز نوعی الیاف ریون (Rayon) است که از سلولز طبیعی چوب یا پنبه ساخته می‌شود. به همین دلیل آن را در دسته الیاف نیمه‌مصنوعی قرار می‌دهند؛ زیرا ماده اولیه طبیعی است اما فرآیند تولید به کمک مواد شیمیایی انجام می‌شود.
این پارچه به دلیل شباهت ظاهری و لمسی به پنبه و ابریشم، در صنعت مد و پوشاک به “ابریشم مصنوعی” نیز معروف است.
تاریخچه ویسکوز
• نخستین بار در اواخر قرن ۱۹ میلادی در فرانسه ساخته شد.
• هدف اصلی تولید، جایگزینی برای ابریشم طبیعی بود که قیمت بالایی داشت.
• با گذشت زمان، تولید ویسکوز به دلیل تنوع، قیمت مناسب و قابلیت رنگ‌پذیری بالا، رشد زیادی پیدا کرد.
مراحل تولید پارچه ویسکوز
تولید ویسکوز فرآیندی چندمرحله‌ای است که مواد خام طبیعی (سلولز) را به الیاف نرم و قابل‌بافت تبدیل می‌کند.
۱. تهیه ماده اولیه
• ماده اصلی سلولز است که از چوب درختان (مانند راش و صنوبر) یا پنبه استخراج می‌شود.
۲. تهیه خمیر چوب
• چوب خرد شده و به صورت خمیر سلولزی درمی‌آید.
• این خمیر شسته می‌شود تا مواد اضافی مانند لیگنین و رزین جدا شوند.
۳. حل کردن سلولز
• خمیر سلولز در محلول شیمیایی (معمولاً هیدروکسید سدیم) حل می‌شود.
• ترکیب حاصل، ماده‌ای به نام آلکالی سلولز ایجاد می‌کند.
۴. فرآیند زرد شدن
• آلکالی سلولز در معرض هوا اکسید می‌شود و به ماده‌ای زرد رنگ تبدیل می‌شود.
۵. تولید ویسکوز
• ماده زرد رنگ با دی‌سولفید کربن واکنش داده و به سلولز زانتات تبدیل می‌شود.
• سپس دوباره در محلول هیدروکسید سدیم حل می‌شود تا مایع غلیظی به نام ویسکوز تولید شود.
۶. ریسندگی الیاف
• محلول ویسکوز از طریق سوراخ‌های ریز دستگاه ریسندگی به داخل حمام اسیدی تزریق می‌شود.
• در این مرحله، الیاف جامد تشکیل می‌شوند.
۷. شستشو و خشک کردن
• الیاف تولید شده شسته می‌شوند تا مواد شیمیایی اضافی حذف شوند.
• سپس خشک شده و آماده بافت به نخ و پارچه می‌گردند.
۸. بافت و تکمیل
• الیاف ویسکوز به نخ تبدیل شده و سپس با دستگاه‌های نساجی به پارچه بافته می‌شوند.
• در مرحله تکمیل، پارچه ممکن است رنگ‌آمیزی، چاپ و یا عملیات ضدچروک دریافت کند.
ویژگی‌ها و خواص پارچه ویسکوز
مزایا
1. نرمی و لطافت بالا: شباهت زیادی به ابریشم دارد.
2. تنفس‌پذیری عالی: رطوبت را به خوبی جذب می‌کند و مناسب تابستان است.
3. رنگ‌پذیری فوق‌العاده: رنگ‌ها را به خوبی جذب کرده و جلوه‌ای براق ایجاد می‌کند.
4. قیمت مناسب‌تر نسبت به ابریشم طبیعی.
5. سازگار با پوست: به دلیل منشاء گیاهی، حساسیت‌زایی کمی دارد.
معایب
1. جذب بالای رطوبت باعث می‌شود دیر خشک شود.
2. نسبت به پنبه یا پلی‌استر، کمی حساس‌تر است و زودتر چروک می‌شود.
3. در شستشوی نادرست ممکن است آب برود یا تغییر شکل دهد.
⸻
کاربردهای پارچه ویسکوز
• تولید پوشاک زنانه و مردانه (پیراهن، دامن، مانتو، شلوار)
• لباس‌های خانگی و راحتی
• مبلمان و پرده‌ها
• ملحفه و پارچه‌های خواب
• صنایع پزشکی (به صورت باند و گاز پانسمان)
⸻
مقایسه ویسکوز با پارچه‌های دیگر
• در مقایسه با پنبه: ویسکوز نرم‌تر و براق‌تر است اما دوام کمتری دارد.
• در مقایسه با پلی‌استر: تنفس‌پذیرتر و طبیعی‌تر است اما استحکام کمتری دارد.
• در مقایسه با ابریشم: ظاهری مشابه و قیمت بسیار پایین‌تر دارد.
⸻
نکات مهم در نگهداری پارچه ویسکوز
• بهتر است با دست و آب سرد شسته شود.
• از چلاندن یا پیچاندن پارچه هنگام شستشو خودداری کنید.
• برای خشک کردن، آن را روی سطح صاف پهن کنید.
• در صورت نیاز به اتو، از حرارت ملایم استفاده شود.
جمع‌بندی
پارچه ویسکوز یک انتخاب ایده‌آل برای کسانی است که به دنبال نرمی، لطافت و ظاهر شیک هستند، بدون اینکه هزینه بالای ابریشم را پرداخت کنند. این پارچه با منشاء طبیعی و فرآیند صنعتی تولید می‌شود و در عین حال فواید زیادی برای صنعت پوشاک و زندگی روزمره دارد. البته نگهداری صحیح از آن اهمیت ویژه‌ای دارد تا دوام و زیبایی‌اش حفظ شود
